dag 3 ( 1 )

Na alweer een korte nacht op een steenhard bed vertrekken we om 9u te voet naar het Registanplein. Mijn droom komt uit ! Hier heb ik jaren naar uitgekeken. Ik kom ogen te kort. Maar het plein is wel een stuk kleiner dan ik me had voorgesteld. We komen er later op de dag terug.

Het is 1 mei. Geen feestgedruis. De Oezbeken worden liever niet herinnerd aan de ‘ Russische feestdagen ‘.
Eerst rijden we naar het Observatorium. Ja, salut ! We mogen niet op de site. Er zijn restauratiewerken aan de gang. Intussen regent het ook ! Grrrrr !!!

Het observatorium werd gebouwd tussen 1425 en 1428 in opdracht van de kleinzoon van Timoer, Ulugh Bek. Met behulp van een enorm instrument dat wellicht een soort sextant moet geweest zijn bestudeerde Ulugh Bek hier de hemellichamen en slaagde erin zeer nauwkeurige metingen te verrichten. Zo bijvoorbeeld was zijn berekening van de lengte van een jaar nauwkeurig tot op 58 seconden.
De faam van dit observatorium trok wetenschappers van heinde en verre
naar Samarkand. De stad werd een centrum van progressieve gedachten
en Ulugh Bek werd hoe langer hoe kritischer ten opzichte van heel wat
religieuze ideeën. Dit was echter niet naar de zin van de conservatieve
moslims in Samarkand die een samenzwering opzetten, waarbij zelfs één
van de zonen van Ulugh Bek zelf betrokken was. In 1449 werd Ulugh Bek
vermoord en het observatorium werd met de grond gelijk gemaakt. Pas in
het begin van de 20ste eeuw werden de restanten ervan teruggevonden
door een Russische archeoloog.

Om niet te veel over en weer te moeten rijden bezoeken we nadien de heuvel en het museum in Afrosiab. Het museum is een vierkante blok beton, op z’n Russisch dus. Om te mogen fotograferen moet je betalen. Ik laat me vertellen dat het niet de moeite waard is. Ik koop wel 2 foto’s van de fresco’s. Men zou het al doen om van die irritante zaagmadammen/toezichtsters af te raken.
Van op de heuvel heb je een prachtig zicht op de stad.

Aan de rand van de stad ligt het Sjah-i-Zinda grafcomplex.

Volgens de legende gaat de geschiedenis van het complex terug tot 676,
toen Kussam ibn-Abbas, een neef van de profeet Mohammed, in het
toenmalig Afrosiab toekwam om er het Zoroastrische Sogdië tot de islam te bekeren. Hierbij had hij zo’n succes dat men besloot hem uit de weg te
ruimen. Op een dag werd hij onthoofd terwijl hij zat te bidden. Hierdoor liet Kussam zich echter niet storen. Hij maakte zijn gebed af, nam vervolgens z’n hoofd op en sprong in een put, waar hij zijn aards bestaan opgaf en verder leefde in een paradijselijke tuin.
Vandaar de naam Sjah-i-Zinda, “ de levende koning ”.

Vanaf dat moment werd de plek een pelgrimsoord en in de hoogdagen van
het rijk van Timoer Lenk werden er heel wat mausolea voor familieleden en naaste medewerkers van Timoer bijgebouwd.
Wat dit complex zo uniek maakt is dat de mausolea gebouwd zijn door
architecten en kunstenaars die hier oude ideeën en nieuwe concepten door elkaar gebruikten, wat heel wat interessante resultaten opleverde. Vooral de buitenzijde van de vele mausolea is vaak prachtig versierd metprachtige keramieken